تعریف خونریزی مقعدی
خونریزی مقعدی به خروج هر نوع خون از ناحیه مقعد اطلاق می شود، اما در اغلب موارد منظور از آن، خونریزی ناشی از بخش انتهایی روده بزرگ یا راست روده است. راست روده بخش انتهایی دستگاه گوارش و آخرین قسمت از روده بزرگ را تشکیل می دهد.
خون ممکن است در مدفوع، روی دستمال توالت یا درون کاسه توالت مشاهده شود. معمولاً رنگ این خون روشن و قرمز است، اما در برخی موارد می تواند تیره و متمایل به زرشکی یا قهوه ای مایل به قرمز باشد.
علل احتمالی خونریزی مقعدی
دلایل متعددی می توانند منجر به خونریزی از مقعد شوند که برخی شایع و برخی کمتر رایج اند:
علل شایع شامل موارد زیر است:
- شقاق مقعدی (پارگی کوچک در مخاط کانال مقعدی)
- یبوست مزمن که ممکن است هفته ها یا حتی بیشتر طول بکشد
- مدفوع سفت و خشک
- بواسیر (ورم یا التهاب عروق خونی اطراف مقعد یا راست روده)
علل کمتر شایع عبارتند از:
- سرطان مقعد
- اختلالات عروقی مانند آنژیو‌دیسپلازی (ناهنجاری در رگ های خونی روده)
- سرطان کولون (سرطان در بخشی از روده بزرگ)
- پولیپ های روده بزرگ
- بیماری کرون (التهاب مزمن بافت های دستگاه گوارش)
- اسهال مکرر
- دیورتیکولوز (تشکیل کیسه های برآمده در دیواره روده)
- بیماری های التهابی روده مانند IBD
- کولیت ایسکمیک (التهاب کولون به دلیل کاهش جریان خون)
- پروکتیت (التهاب پوشش داخلی راست روده)
- کولیت پسودوممبران (التهاب کولون ناشی از عفونت، معمولاً توسط باکتری کلستریدیوم دیفیسیل)
چگونه خونریزی مقعدی تشخیص داده می‌شود؟
برای شناسایی دقیق منبع خونریزی مقعدی، پزشک ابتدا با بیمار صحبت می کند و شرح حال کامل پزشکی تان را بررسی خواهد کرد. سپس، معاینه فیزیکی ناحیه مقعد انجام می شود. انتخاب نوع آزمایش ها به عواملی مانند سن، شدت علائم و سابقه بیماری های گوارشی شما بستگی دارد.
آزمایش های تخصصی برای تشخیص خونریزی مقعدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آنوسکوپی (Anoscopy):
در این روش، ابزار کوچکی به نام آنوسکوپ وارد مقعد شده تا پزشک بتواند کانال مقعد را با وضوح بیشتری مشاهده کند. این تست برای بررسی سریع مشکلاتی مانند شقاق یا بواسیر بسیار کاربردی است.
- سیگموئیدوسکوپی (Sigmoidoscopy):
روشی تشخیصی برای مشاهده بخش انتهایی روده بزرگ (سیگموئید). در این روش، یک لوله باریک و انعطاف پذیر با دوربین، وارد روده می‌شود تا نواحی داخلی روده تحت بررسی قرار گیرد. این روش به ویژه برای یافتن پولیپ، التهاب یا خونریزی خفیف مؤثر است.
- کولونوسکوپی (Colonoscopy):
در این تست جامع، لوله ای بلند و منعطف از راه مقعد وارد روده بزرگ می شود و پزشک می تواند کل مسیر کولون را بررسی کند. کولونوسکوپی یکی از دقیق ترین روش ها برای یافتن پولیپ، زخم، التهاب یا تومورهای روده ای است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در شرایط اورژانسی فوراً با اورژانس تماس بگیرید اگر:
خونریزی شدید و ادامه دار است و با علائم شوک همراه باشد، مانند:
- تنفس سطحی و سریع
- سرگیجه یا افت فشار هنگام ایستادن
- تاری دید
- غش یا بی هوشی
- سردرگمی
- حالت تهوع
- رنگ پریدگی و سردی پوست
- کاهش حجم ادرار
در موارد زیر فوراً به اورژانس مراجعه کنید:
- خونریزی ادامه دار یا زیاد است
- همراه با درد شدید شکم یا گرفتگی های شکمی است
مراجعه به پزشک در صورت خونریزی خفیف اما پایدار:
اگر خونریزی مقعدی بیش از ۲۴ تا ۴۸ ساعت ادامه داشت یا شما را نگران کرده، حتماً در اولین فرصت با پزشک متخصص گوارش یا عمومی وقت ملاقات بگیرید.
آیا می‌توان از خونریزی مقعدی پیشگیری کرد؟
در بسیاری از موارد، بله با رعایت برخی نکات ساده می توان خطر بروز خونریزی مقعدی را به ویژه در اثر یبوست یا اختلالات گوارشی کاهش داد.
چگونه از خونریزی مقعدی جلوگیری کنیم؟
اگر دچار یبوست هستید یا مستعد آن هستید، رعایت موارد زیر به رفع یا کنترل آن کمک می کند:
- نوشیدن مقدار کافی آب در طول روز
- مصرف منظم غذاهای پرفیبر مثل غلات سبوس‌دار، میوه ها، سبزیجات و نان های سبوس دار
- کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده مانند نان سفید و پنیرهای صنعتی
- داشتن تحرک و فعالیت بدنی روزانه
- دفع به موقع مدفوع و اجتناب از به تعویق انداختن رفتن به دستشویی
- استفاده از مکمل فیبر یا نرم کننده مدفوع، طبق توصیه داروساز
منابع خبر:
Comments
Post a Comment